Καριέρα και μητρότητα: Υπάρχει συνταγή επιτυχίας;
Της Νόρας Κοντοστεργίου, Ψυχολόγου, ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπεύτριας, www.psychotherapistathens.gr
Με αφορμή τη γιορτή της μητέρας (την Κυριακή στις 11 Μαΐου), ας αναλογιστούμε τη γυναίκα σαν ένα πρόσωπο που έχει τη δυνατότητα να εναλλάσσει ρόλους μέσα στον κύκλο της ζωής της που είναι και απαιτητικοί, αλλά και μοναδικοί. Ρόλοι που με το πέρασμα του χρόνου μέσα στους αιώνες εξελίχθηκαν αλλά και δημιουργήθηκαν από την ίδια τη γυναίκα.
Ο ρόλος καριερίστρια είναι ένας ρόλος που η ίδια ανέπτυξε από τη δικιά της ανάγκη να τοποθετήσει τον εαυτό της στην πρώτη γραμμή της δημιουργικότητας, της παραγωγικότητας αλλά και της ισότητας με τον άνδρα.
Ένας ρόλος που αναπτύχθηκε ταχύτατα τις τελευταίες δεκαετίες αν σκεφτούμε τους αιώνες που πέρασαν και η γυναίκα ήταν στο παρασκήνιο. Η γυναίκα έκανε άλματα στον τομέα δουλειά και καριέρα και με ταχύτατους ρυθμούς κατακτάει όλο και περισσότερους τομείς στην παγκόσμια σκηνή με αξιοθαύμαστα αποτελέσματα ικανότητας, ευφυίας και ευρηματικότητας.
Βέβαια, μια τέτοια εξέλιξη απαιτεί θυσίες που είναι επίπονες και με κόστος στην προσωπική της και οικογενειακή της ζωή. Ανεβαίνοντας στην κλίμακα των σπουδών και των χρόνων που απαιτούνται ώστε να εξελιχθεί επαγγελματικά “θυσιάζει” την προσωπική της ζωή και πολλές φορές μεταθέτει την μητρότητα σε μετέπειτα χρόνο, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντεπεξέλθει χρονικά και ψυχικά.
Αυτού του είδους η αλλαγή έχει επιφέρει σύγχυση και προβλήματα τόσο στη γυναίκα όσο και στον άνδρα. Οι γυναίκες συνάντησαν και συναντούν τεράστια δυσκολία για να φτάσουν σε ένα επίπεδο αυτοεκτίμησης και δημιουργίας μιας δικής τους ανεξάρτητης ταυτότητας και πολλές φορές πάνε στο άλλο άκρο προκειμένου να διεκδικήσουν ισοτιμία και σεβασμό.
Ο τίτλος της συζύγου- μητέρας δεν είναι πλέον αρκετός για την ολοκλήρωση μιας γυναίκας
και οι άντρες αρχίζουν να το συνειδητοποιούν και να προσπαθούν
να προσαρμοστούν στις αλλαγές που έχουν επέλθει από αυτή την εξέλιξη.
Και ενώ η μητρότητα εξακολουθεί για τις γυναίκες να είναι η πρωταρχική πηγή ευτυχίας και καταξίωσης, η εξέλιξή τους στον τομέα της καριέρας τις παρακινεί σιγά σιγά, να αποδεσμευτούν από τη στερεοτυπική εικόνα της συζύγου -μάνας και πλέον να συνθέσουν μια δική τους εικόνα- ταυτότητα που περιλαμβάνει πολλές εκφράσεις δημιουργώντας μια γυναικεία περσόνα περίπλοκη και πολυσχιδή.
Έτσι η γυναίκα στην προσπάθειά της να τα πράξει όλα και καλά, να είναι όμορφη, ποθητή, ανεξάρτητη, δημιουργική, υποστηρικτική, ευρηματική, μητρική και γενικότερα εκφράζοντας ένα πλήθος ιδιοτήτων, ικανοτήτων και ρόλων πολλές φορές βρίσκεται σε ένα σημείο που η ζωή της να διαμορφώνεται μέσα σε ένα πλαίσιο εγκλωβισμού και εξόντωσης. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μπορεί να αντεπεξέλθει σε όλες αυτές τις απαιτήσεις χωρίς βοήθεια. Και ναι οι έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να κάνουν πάνω από το 75% των εργασιών που αφορούν τη φροντίδα του σπιτιού και των παιδιών!
Υπάρχει λοιπόν συνταγή επιτυχίας;
Mάλλον μια τέτοια αναζήτηση εκφράζει περισσότερο την ανάγκη για πληρότητα, αυτοπραγμάτωση, και σύνθεση αξιών, “πιστεύω”, ιδεολογιών και ψυχολογικής ισορροπίας για την κάθε γυναίκα.
Η επιτυχία έχει άμεση σχέση με την ευτυχία και την πληρότητα.
Όπως για κάθε άνθρωπο, έτσι και για τη γυναίκα η επιτυχία της είναι
κάτι παραπάνω από το άθροισμα των επιτευγμάτων της.
Η ύπαρξή της είναι αδιαμφισβήτητα πολυσήμαντη και η επιτυχία σχετίζεται με την ικανότητά της να αντλεί ευχαρίστηση από τον τρόπο που εκφράζεται και υπάρχει. Το περιβάλλον της και οι καταβολές της, η κουλτούρα της και οι δομές της κοινωνίας που ανήκει, η ψυχολογική της υπόσταση αλλά και οι επιλογές της καθορίζουν τη δυνατότητα που έχει να κατακτά και να αισθάνεται την επιτυχία. Τα βοηθητικά συστήματα όπως οικογένεια, σύντροφος, κοινωνικές παροχές, συμβάλλουν προς τη δυνατότητα της γυναίκας να εξασκεί ρόλους και εκφράσεις της ύπαρξής της με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, αυτοπεποίθηση και ασφάλεια.
Και ενώ η μητρότητα είναι από τις μέγιστες δημιουργικές πράξεις,
είναι έκφραση απόλυτης φροντίδας, αγάπης και αφοσίωσης,
η καταξίωση μιας γυναίκας αποτελείται όλο και από πιο περίπλοκες συνθήκες
που την οδηγούν σε όλο και περισσότερες απαιτήσεις από την ίδια και το περιβάλλον της.
Αδιαμφισβήτητα, η κάθε γυναίκα έχει το δικαίωμα στις επιλογές αυτές που θα την κάνουν ευτυχισμένη και έτσι οφείλει να καταλάβει ότι η ίδια έχει κληρονομήσει ένα πεπρωμένο που καλείται να επανεξετάσει και να ανακατασκευάσει με προσωπική της ευθύνη.
Χρόνια πολλά στις μητέρες, στις εν δυνάμει μητέρες, σε όλες τις γυναίκες που αγωνίζονται να εκπληρώσουν τα όνειρά τους και σε όλους εκείνους που στέκονται δίπλα τους.