Μπορεί η ενσυνειδητότητα/mindfulness να μας κάνει καλύτερο γονέα;
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, η ενσυνειδητότητα μπορεί να σας οδηγήσει σε μια ευτυχέστερη και υγιέστερη γονεϊκή συμπεριφορά.
Στη περίοδο της υπερπληροφόρησης που ζούμε, οι γονείς βομβαρδίζονται από συμβουλές για το πως να βελτιώσουν την επαφή με τα παιδιά τους: “8 τρόποι να γίνετε καλύτερος γονέας!” “Κάνετε στα παιδιά σας όλα τα χατίρια;” κλπ. Ακόμα κι αν αυτές οι συμβουλές έχουν καλό σκοπό και θέλουν να βοηθήσουν, πολλές φορές μπορεί να μας αγχώσουν περισσότερο, ιδιαίτερα όσοι έχουμε μικρά παιδιά.
Μπορεί να είναι δύσκολο να βρείτε το χρόνο για να κάνετε τις αλλαγές που θεωρείτε σημαντικές, όπως το να φτιάχνετε εσείς το φαγητό του μωρού σας ή να ασκηθείτε. Έτσι ο μέσος γονέας δεν έχει το χρόνο ή τη ψυχολογία μέσα στην ημέρα για να κάνει τις μικρές αλλαγές που θα τον βοηθήσουν. Ακόμη, θα πρέπει να υπάρχει και κάποιο πρακτικό όφελος από μια τέτοια προσπάθεια. Είναι λοιπόν τελικά εφικτό το να εμπνευστεί κανείς από αυτά που διαβάζει για το πως να γίνει καλύτερος γονιός ή αποθαρρύνεται από τις απαιτήσεις;
Μια νέα μελέτη από το πανεπιστήμιο της Χιλής, προτείνει ότι οι γονείς μπορούν να πάρουν μία ανάσα ανακούφισης. Γιατί; Όπως αποδεικνύεται, το κλειδί για να γίνεις καλύτερος γονέας και να έχεις καλύτερη πνευματική υγεία είναι απλά να αποδεσμευτείς από την ανησυχία και την κριτική και να επανέλθεις στο «εδώ και τώρα». Με άλλα λόγια, να αναπτύξεις ενσυνειδητότητα (mindfulness).
Οι ερευνητές ρώτησαν 62 μητέρες παιδιών προσχολικής ηλικίας για τον βαθμό ενσυνειδητότητας τους όσον αφορά τον εαυτό τους και τον βαθμό ενσυνειδητότητας ως προς το πώς φροντίζουν τα παιδιά τους αντίστοιχα. Ενσυνειδητότητα μπορεί να οριστεί η παρατήρηση και αποδοχή των σκέψεων και συναισθημάτων μας όπως αυτά διαμορφώνονται την παρούσα στιγμή.
Όταν αναφερόμαστε στην ανατροφή των παιδιών, περιλαμβάνει επίσης την ικανότητα μας να αγνοήσουμε σκέψεις για την ικανότητα μας ως γονείς ώστε να εστιάσουμε στο να είμαστε εκεί με το παιδί μας. Αντί να αναρωτιόμαστε «θα κλαίει όλη τη νύχτα;” ή να σκεφτόμαστε «Είναι πιθανό επειδή δεν του έδωσα αρκετό φαγητό», o ενσυνείδητος γονέας αποδέχεται το κλάμα και το διαχειρίζεται ως έχει από στιγμή-σε-στιγμή.
Εδώ να διευκρινίσουμε ότι η ενσυνειδητότητα δεν υπαγορεύει ότι σας αρέσει το κλάμα αλλά ότι εστιάζεται την προσοχή σας στην παρούσα κατάσταση και δείχνετε στοργή τόσο στον εαυτό σας όσο και στο παιδί σας. Ομοίως, ο γονέας ενός μικρού παιδιού που αρνείται να βάλει τα παπούτσια του δεν είναι απαραίτητο να χαρεί για το πείσμα του παιδιού του (αν και η αντοχή ενός 2-χρονου είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη). Αλλά μπορούν να ανταποκριθούν στην παρούσα συναισθηματική κατάσταση του παιδιού τους και να δεχτούν το ξέσπασμα, παρά να θυμώσουν ή να αρχίσουν να αμφιβάλουν για τις ικανότητες τους. Η έρευνα έδειξε ότι αυτή η αντιμετώπιση θα μπορούσε να έχει θετικά αποτελέσματα πέραν του να μειώσει την πίεση που αισθάνεται ο γονιός στο ότι θα ήταν ένα καλό παράδειγμα για το παιδί και θα ενίσχυε την πνευματική τους ανάπτυξη.
Στην έρευνα που διεξάχθηκε, οι μητέρες απάντησαν επίσης σε ερωτήσεις για την κατάθλιψη, το άγχος, το γενικό στρες και το άγχος όσον αφορά το μεγάλωμα του παιδιού τους. Από τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκε η αρχική υπόθεση ότι ο βαθμός ενσυνειδητότητας ήταν στενά συνδεδεμένος με την ψυχική υγεία της μητέρας: Οι μητέρες με μεγαλύτερο βαθμό ενσυνειδητότητας ήταν λιγότερο αγχωμένες, ανήσυχες και καταθλιπτικές.
Όσο η ανάλυση της έρευνας προχωρούσε ακόμα βαθύτερα, διαπιστώθηκε ότι η ικανότητα της μητέρας να περιγράψει και να ονομάσει τις εμπειρίες της με μη κριτικό-αρνητικό τρόπο («θέλω να μείνω κάποιες ώρες μόνη και νιώθω καλά με αυτό») μπορούσε να προβλέψει τα επίπεδα κατάθλιψης, πίεσης, γονεϊκού άγχους και ενσυνειδητότητας. Με άλλα λόγια, οι γονείς που μπορούσαν να προσδιορίσουν τις παρούσες προκλήσεις τους χωρίς να κατηγορούν το εαυτό τους ή τους άλλους, το πιθανότερο είναι να έχουν καλύτερη ψυχική ισορροπία και ομαλότερη σχέση με τα παιδιά τους.
Ευτυχώς για τους «βιαστικούς» γονείς , οι μητέρες που ρωτήθηκαν σε αυτή τη μελέτη, δεν εξασκούσαν συστηματικά κάποια πρακτική διαλογισμού ή ενσυνειδητότητας. Φαίνεται ότι ακόμη και στην απουσία τυπικής εκπαίδευσης ή καθημερινής εξάσκησης στην ενσυνειδητότητα, η ανατροφή των παιδιών γίνεται πιο εύκολη απλά αν καταφέρουμε να είμαστε παρόντες στην στιγμή. Παρακάτω θα βρείτε μερικές συμβουλές για την ανατροφή των παιδιών με περισσότερη ενσυνειδητότητα:
1. Αναγνωρίστε ότι η παρούσα κατάσταση είναι προσωρινή.
Τα παιδιά αλλάζουν συνεχώς, κάθε βδομάδα που περνά αλλάζουν συνήθειες και συμπεριφορές. Στην πραγματικότητα, μερικές από τις καλύτερες συμβουλές που δίνονται είναι να προσθέτετε στο τέλος κάθε παρατήρησης που κάνετε όσον αφορά τη συμπεριφορά του παιδιού σας την φράση «…για την ώρα»: «Δεν κοιμούνται όλη τη νύχτα…για την ώρα» ή «Αρνείται να φορέσει οτιδήποτε εκτός από την αποκριάτικη της στολή…για την ώρα.”
2. Αποδεχτείτε ότι το παιδί σας κάνει λάθη.
Όταν περνάτε χρόνο με τα παιδιά σας μέρα με τη μέρα, είναι εύκολο να εστιάσετε σε μια προβληματική συμπεριφορά ή να το συγκρίνετε με άλλα παιδιά (“Ο αδελφός του τρώει τα λαχανικά του.”). Τα παιδιά είναι από τη φύση τους χαοτικά και απρόβλεπτα.
3. Αποδεχτείτε ότι κάνετε λάθη και σε προσωπικό και σε γονεϊκό επίπεδο.
Η δουλειά σας είναι να παρέχετε άνευ όρων αγάπη και ασφάλεια για το παιδί σας, όχι να προβλέπετε ή να το κρατήσετε μακρυά από τα λάθη που θα κάνουν. Εάν βρίσκετε τον εαυτό σας να έχει κολλήσει σε κάποια εξωπραγματική ιδέα ή θέλετε να σχεδιάζετε κάθε του βήμα, είναι καιρός να εμπιστευτείτε το ένστικτο σας όσον αφορά το μεγάλωμα των παιδιών σας.
Ας ελπίσουμε ότι αυτή η έρευνα θα ενθαρρύνει τους γονείς να μην στέκονται στα λάθη του παρελθόντος ή να ανησυχούν για πιθανά μελλοντικά. Προς το παρόν, το να ζείτε το τώρα ενσυνείδητα, είναι η ίσως η οδός για να φροντίσετε καλύτερα εσάς και τα παιδιά σας.