Μπορούν τα βακτήρια του εντέρου να ελέγξουν το μυαλό μας;
Ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά φαίνεται ότι τα βακτήρια που βρίσκονται στον οργανισμό μας -που ξεπερνούν σε αριθμό τα δικά μας κύτταρα περίπου 100 φορές- μπορεί κάλλιστα να επηρεάζουν τις λιγούρες και τις διαθέσεις μας για να τρώνε ό,τι θέλουν και συχνά να μας οδηγούν προς την παχυσαρκία.
Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BioEssays, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, Arizona State University και το Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού ανέφεραν ότι τα μικρόβια επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου οδηγώντας σε διατροφικές και διαιτητικές επιλογές που περιλαμβάνουν την κατανάλωση συγκεκριμένων βλαβερών τροφών, έτσι ώστε τα βακτήρια να πολλαπλασιάζονται και να μεγαλώνουν καλύτερα και όχι απλώς παθητικά να ζουν από τις διατροφικές επιλογές που κάνουμε.
“Τα είδη βακτηρίων διαφέρουν ανάλογα με τα θρεπτικά (για αυτά) συστατικά που χρειάζονται. Μερικά για παράδειγμα προτιμούν το λίπος και άλλα τη ζάχαρη. Αλλά συναγωνίζονται όχι μόνο μεταξύ τους για τα τρόφιμα αλλά και για να διατηρήσουν μια θέση εντός του οικοσυστήματός τους – στο πεπτικό σύστημά μας- όπου έχουν συχνά διαφορετικούς στόχους από τους δικούς μας, εμποδίζοντας τις βιοχημικές μας λειτουργίες”, αναφέρει η Αθηνά Ακτύπης, PhD, συν-ιδρύτρια του Κέντρου για την εξέλιξη του καρκίνου μαζί με το Helen Diller Family Comprehensive Cancer Center στο UCSF.
Αν και δεν είναι σαφές πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η ποικίλη κοινότητα των μικροβίων, γνωστά ως microbiome του εντέρου, μπορεί να επηρεάσουν τις αποφάσεις μας με την απελευθέρωση των μοριακών σημάτων στο έντερό μας. Επειδή το έντερο είναι συνδεδεμένο με το ανοσοποιητικό σύστημα, το ενδοκρινικό σύστημα και το νευρικό σύστημα, τα σήματα αυτά θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις φυσιολογικές αντιδράσεις και συμπεριφορές μας.
«Τα βακτήρια εντός του εντέρου μπορούν να μας χειραγωγούν» δήλωσε ο Carlo Maley, PhD, διευθυντής του UCSF Center for Evolution and Cancer. «Υπάρχει μια ποικιλία συμφερόντων που εκπροσωπούνται από τα microbiome, μερικά ευθυγραμμίζονται με τις δικές μας διατροφικές επιλογές, και άλλα όχι».
“Ευτυχώς, είναι ένας δρόμος διπλής κατεύθυνσης. Μπορούμε να επηρεάσουμε τη συμβατότητα αυτών των μικροσκοπικών, μονοκύτταρων επισκεπτών με μια αλλαγή στη διατροφή μας” ανέφερε ο Maley.
“Η διατροφή μας έχει τεράστιο αντίκτυπο στο μικροβιακό πληθυσμό του εντέρου”, δήλωσε ο Maley. “Είναι ένα ολόκληρο οικοσύστημα το οποίο εξελίσσεται χρονικά από λεπτό σε λεπτό”.
Η έρευνα δείχνει ότι τα βακτήρια του εντέρου μπορούν να επηρεάζουν τις αποφάσεις στις διατροφικές μας εν μέρει επιλογές ενεργώντας μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, το οποίο συνδέει τα 100 εκατομμύρια νευρικά κύτταρα από τον πεπτικό σωλήνα στη βάση του εγκεφάλου.
«Τα μικρόβια έχουν την ικανότητα να χειραγωγήσουν τη συμπεριφορά και τη διάθεση μέσω της τροποποίησης των νευρικών σημάτων στο πνευμονογαστρικό νεύρο, αλλάζοντας τους υποδοχείς της γεύσης, ενώ ταυτόχρονα από τη μία παράγουν τοξίνες που μας κάνουν να νιώθουμε άσχημα, ενώ από την άλλη απελευθερώνουν χημικές ουσίες που μας ανταμοίβουν γευστικά”, ανέφερε η Ακτύπη, η οποία επί του παρόντος βρίσκεται στο Arizona State University Τμήμα Ψυχολογίας.
Στα ποντίκια, ορισμένα στελέχη βακτηρίων αυξάνουν την ανήσυχη συμπεριφορά. Στον άνθρωπο, μια κλινική μελέτη διαπίστωσε ότι η κατανάλωση ενός προβιοτικού που περιέχει Lactobacillus casei βελτιώνει τη διάθεση.
Η ταχύτητα με την οποία τα microbiome μπορούν να αλλάξουν είναι ενθαρρυντική για όσους αναζητούν να βελτιώσουν την υγεία τους μεταβάλλοντας τους μικροβιακούς πληθυσμούς. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διατροφής και από την πρόσληψη προβιοτικών. Η βελτιστοποίηση της ισορροπίας μεταξύ καλών (προβιοτικών) και κακών βακτηρίων στο έντερό μας μπορεί να μας επιτρέψει να έχουμε ένα πιο υγιές και λιγότερο παχύσαρκο οργανισμό σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Στην πραγματικότητα, η εξέλιξη των καρκινικών όγκων και των βακτηριακών κοινοτήτων συνδέονται, επισημαίνει η Ακτύπη, η οποία αναφέρει επίσης ότι κάποια από τα βακτήρια που ζουν φυσιολογικά μέσα μας, προκαλούν καρκίνο του στομάχου και ίσως και άλλων καρκίνων.
Στοχεύοντας στην εξισορρόπηση των microbiome, ανοίγονται νέες δυνατότητες για την πρόληψη της νόσου από την παχυσαρκία και το διαβήτη σε καρκίνους του γαστρεντερικού σωλήνα.
Πηγή: Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σαν Φρανσίσκο (UCSF)
Τα προβιοτικά επειδή είναι ζωντανοί μικρο-οργανισμοί (φιλικοί για τον ανθρώπινο οργανισμό) χρειάζεται να καταναλώνονται σε υγρή μορφή. Αν είναι σε στερεή μορφή (κάψουλα ή σκόνη) είναι πεθαμένοι μικρο-οργανισμοί και δεν έχουν κανέναν όφελος για την υγεία του εντέρου μας. Εξασφαλίστε ότι λαμβάνετε προβιοτικά σε υγρή μορφή που μετά το άνοιγμα διατηρούνται στο ψυγείο.