Η διατροφή μας περασμένη μέσα από τους αιώνες δέχθηκε αντιγραφές και επικολλήσεις τόσο από την παράδοση όσο και από τη θρησκεία.

Και οι δύο κοινωνικοί θεσμοί, βλέπουν τη διατροφή, όχι ως απλή βιολογική υποχρέωση, αλλά ως ευκαιρία του ανθρώπου για ολοκλήρωση. Μιας ολοκλήρωσης του πνεύματος και της ψυχής, μέσω μιας διαδικασίας που ακολουθεί το σώμα.

Η Μ. Τεσσαρακοστή έχει καθιερωθεί από τη χριστιανική εκκλησία ως περίοδος αυστηρής νηστείας και πνευματικής προπαρασκευής των πιστών πριν από το Πάσχα. Εκφράζει την ανάγκη των πρώτων χριστιανών να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Ιησού Χριστού, ο οποίος πριν αρχίσει τη δημόσια δράση Του προετοιμάσθηκε στην έρημο και νήστευσε για σαράντα ημέρες για να αντιμετωπίσει τους πνευματικούς πειρασμούς.

Η νηστεία ως άσκηση της ψυχής

Απαλλαγμένη, από το πρωτόγονο ένστικτο της επιβίωσης, η διατροφή αποκτά μια άλλη διάσταση μέσω της νηστείας.

Η νηστεία είναι καταρχάς άσκηση ψυχής. Είναι μια μορφή ασκητικής παύσης από τη γευστική ηδονή. Είναι ο περιορισμός των τριών (γεύση, όσφρηση, όραση) εκ των πέντε αισθήσεων με σκοπό την πνευματικότητα και την αφοσίωση σε μη υλικά πράγματα προς βελτίωση του πνεύματος.

Όταν νηστεύουμε περιορίζουμε την ηδονή και το αίσθημα της πείνας μας κάνει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τους πεινασμένους, τους άπορους και τους φτωχούς και έστω για λίγο ταυτιζόμαστε μαζί τους.

Αναπτύσσονται ανώτερα συναισθήματα, όπως της συμπόνιας, της αγάπης, της ελεημοσύνης, της εγκράτειας και της έγνοιας, που εδράζονται στο “ρινεγκέφαλο”, που ελέγχει το κέντρο της όσφρησης, της πιο άμεσης αίσθησης, που αποτελεί το κάλεσμα της όρεξης και της τροφής.

Η ψυχή μέσω της νηστείας, του περιορισμού και του ελέγχου, αποτοξινώνεται ώστε να επέλθει η κάθαρσή της από την εξάρτηση, τη βουλιμία, τη λαιμαργία και την ακόρεστη όρεξη.

Η νηστεία ως μέθοδος καθαρισμού του σώματος

Το να νηστέψει κανείς, δεν είναι άρνηση, στέρηση, αντίθετα χρησιμεύει πάνω απ’ όλα στο να τραφούμε και να αποτοξινωθούμε.

Όταν τρώμε ο οργανισμός μας απορροφά τα στοιχεία που του είναι χρήσιμα και προσπαθεί να απαλλαχτεί από εκείνα που του είναι ξένα ή βλαβερά. Ο οργανισμός όμως δεν είναι πάντοτε σε θέση να κάνει αυτή τη διάκριση είτε γιατί τον έχουμε παραφορτώσει, είτε γιατί η απορροφηθείσα τροφή περιέχει πολλές ακαθαρσίες. Τότε τα κατάλοιπα συσσωρεύονται στα διάφορα όργανα και κυρίως τα έντερα είναι εκείνα που παραφορτώνονται.

Αλλά ακόμα και καθαρή η τροφή αφήνει μέσα μας κατάλοιπα γι’ αυτό είναι καλό πότε πότε να νηστεύουμε ώστε να επιτρέπουμε στον οργανισμό να κάνει την αναγκαία εργασία του καθαρισμού.

Άλλωστε η νηστεία είναι μία μέθοδος που μας τη διδάσκει η φύση. Αν παρατηρήσουμε τα ζώα όταν αρρωσταίνουν από ένστικτο αρχίζουν και νηστεύουν, κρύβονται κάπου, βρίσκουν κανένα χορτάρι που θα τα καθαρίσει και γίνονται καλά.

Όταν βλέπουμε σκόνη μαζεμένη στα έπιπλα του σπιτιού μας ξέρουμε ότι πρέπει να τη βγάλουμε. Αντιλαμβανόμαστε όμως με τον ίδιο τρόπο ότι ο οργανισμός μας πρέπει να καθαριστεί τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα και ότι τα εκατομμύρια των εργατών που είναι τα κύτταρα του σώματος μας έχουν καμιά φορά ανάγκη να ξεκουραστούν;

Ορισμένες αρρώστιες φανερώνονται με πυρετό, με τα μάτια που δακρύζουν, με μύτη που τρέχει, το δέρμα που σκεπάζεται από μικρές κοκκινίλες: όλα αυτά είναι ένας καθαρισμός. Αφού δεν αναλαμβάνουμε να καθαριστούμε από μόνοι μας, αναλαμβάνουνε τα όργανά μας υποχρεωτικά να κάνουν αυτή την εργασία για εμάς.

Το να νηστεύει κανείς είναι μία συνήθεια που ωφελεί πολύ τον οργανισμό μας. Και ίσως αυτό το ήξεραν οι πρόγονοί μας έτσι ώστε να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι τρεις μεγάλες νηστείες της παράδοσή μας, με μεγαλύτερη τη νηστεία της Σαρακοστής (που διανύουμε τώρα) εναλλάσσονται περιοδικά βάσει εποχής, όπως και οι τρεις ανανεώσεις των ερυθρών αιμοσφαιρίων μας (κάθε 120 περίπου ημέρες). Τρεις φορές το χρόνο ο οργανισμός εξοντώνει όλα τα ερυθρά του αιμοσφαίρια και γεννά νέα αποτοξινώνοντάς μας από παθογόνους μεταβολίτες.

Έτσι η νηστεία απαντάται μόνο σε τροφές που περιέχουν αίμα, όπως κρέας, ψάρι και τα ζωικά τους παράγωγα. Με αυτόν τον τρόπο, συντονίζεται ο παλαιός οργανισμός να «πεθάνει» σε συγκεκριμένες, βάσει αστέρων, εποχές, ώστε ένας νέος καθαρότερος οργανισμός ψυχή τε και σώματι να γεννηθεί.

Η νηστεία ως άσκηση του νου

Η νηστεία διευκολύνεται όταν είμαστε συγκεντρωμένοι σε μια πνευματική εργασία: ακούμε μία μουσική, διαβάζουμε κάτι που μας εμπνέει, καθαρίζουμε, εξαγνίζουμε τις σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας. Αυτοί που υποβάλλονται σε αυτή τη πειθαρχία της νηστείας σύντομα διαπιστώνουν οφέλη τόσο σωματικά, όσο και νοητικά.  Ο νους μαθαίνει να συγκρατείται και τελικά επιβάλλεται στο σώμα, αποτρέποντας τη φυγή στο φαγητό για συναισθηματικούς λόγους.

Το να νηστεύει κανείς δεν είναι μόνο να στερηθεί τη φυσική τροφή. Η νηστεία αποτελεί και άρνηση ορισμένων συναισθημάτων, ορισμένων σκέψεων που μας βαραίνουν. Αντί πάντοτε να θέλουμε να απορροφάμε, να συσσωρεύουμε, πρέπει να μάθουμε να αρνούμαστε, να απαλλασσόμαστε. Κάθε σκέψη, συναίσθημα ή επιθυμία που δεν είναι πνευματική, κολλά πάνω μας σαν την πάχνη πάνω στα κλαδιά των δένδρων το χειμώνα. Χρειάζεται να έρθει ο ανοιξιάτικος ήλιος για να λιώσει την πάχνη και να ξαναγίνουμε εμείς οι ίδιοι.

Τη στιγμή που θα πετάξουμε ό,τι άχρηστο μαζέψαμε μέσα μας, θα αρχίσουμε να νιώθουμε μία συνολική αναζωογόνηση, μία  ευεξία που μέρα με τη μέρα γίνεται μία πραγματική απόλαυση. Αρκεί να μάθουμε να τρεφόμαστε και με πνευματικές τροφές και να μην είμαστε εξαρτημένοι από το φυσικό μόνο φαγητό.

Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι δεν πρέπει να κάνουμε χρήση των γευστικών οδών και του στομαχιού, διότι και η τροφή αποτελεί μια διαδικασία απόλαυσης που ευφραίνει τις αισθήσεις και την ψυχή μας. Το θέμα είναι να πειθαρχούμε προς όφελός μας και να δημιουργούμε αρμονία μεταξύ σώματος, νου και πνεύματος. Αυτή είναι και η πραγματική έννοια της νηστείας. 

Διαβάστε ακόμη:

Αδυνάτισμα και νηστεία πριν το Πάσχα