Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, Μεγάλη Τρίτη, παραθέτουμε την ιστορία και το Τροπάριο της Κασσιανής που ψάλλεται σήμερα το απόγευμα, προσπαθώντας να αντλήσουμε μέσα από την παράδοσή μας κάποια μηνύματα: Ποιο το αποτέλεσμα του συνδυασμού εξωτερικού κάλλους και εσωτερικής ομορφιάς; Όταν υπάρχει η ευφυΐα είναι καλό να τη χρησιμοποιούμε ή χρειάζεται να σιωπούμε και να αφήνουμε την εξωτερική ομορφιά να μιλά προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους μας; Κι αν το κάνουμε αυτό, θα υπηρετούμε έτσι τον αληθινό σκοπό μας; Οι απαντήσεις στην αλήθεια του καθενός μας.

Η Αγία Κασσιανή ή Κασσία γεννήθηκε μεταξύ του 805 και του 810 στην Κωνσταντινούπολη, γόνος πλούσιας οικογενείας. Στο πρόσωπό της συνδυαζόταν η εξυπνάδα και η εξωτερική ομορφιά. Όταν μεγάλωσε συνδύαζε τη σωματική ομορφιά με την εξυπνάδα της.

Τρεις βυζαντινοί χρονικογράφοι, ο Συμεών ο Μεταφραστής, ο Γεώργιος Αμαρτωλός και ο Λέων ο Γραμματικός, αναφέρουν ότι έλαβε μέρος στην τελετή επιλογή νύφης για τον αυτοκράτορα Θεόφιλο, την οποία είχε οργανώσει η μητριά του Ευφροσύνη. Σε αυτή ο αυτοκράτορας επέλεγε τη σύζυγο της αρεσκείας του δίνοντας της ένα χρυσό μήλο.

Θαμπωμένος από την ομορφιά της Κασσίας, ο νεαρός αυτοκράτορας την πλησίασε και της είπε: «Εκ γυναικός τα χείρω» (τα χειρότερα πηγάζουν από τη γυναίκα αναφερόμενος στην Εύα που έγινε αφορμή για την έξοδο από τον παράδεισο). Η Κασσία, ετοιμόλογη, του απάντησε: «Kαι εκ γυναικός τα κρείττω» (τα καλύτερα πηγάζουν από τη γυναίκα εννοώντας την Παναγία η οποία στάθηκε η αιτία της επαναφοράς στον παράδεισο, με τη Γέννηση του Χριστού).

Ο Θεόφιλος θεωρώντας ότι τον πρόσβαλε της είπε «ω γύναι! Είθε να εσίγας» δηλαδή καλύτερα να σιωπούσες. Απέρριψε την Κασσιανή και διάλεξε για σύζυγό του τη Θεοδώρα.

Η Κασσιανή, ως μία άλλη Αντιγόνη που απέρριψε την κοσμική εξουσία του Κρέοντα, απορρίπτει την κοσμική εξουσία του Θεόφιλου και χάνει δια παντός το θρόνο. Διακρίνεται από αυτοπεποίθηση, παρρησία λόγου, μεγάλη μόρφωση και βαθιά πίστη. Μπορεί να έχασε τον επίγειο θρόνο αλλά κέρδισε τον ουράνιο.

Δύο ισχυρές γυναίκες την ίδια χρονική στιγμή που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο Βυζάντιο. Η Θεοδώρα έγινε βασίλισσα και Αγία η Κασσιανή μία απλή μοναχή. Η θεία πρόνοια επενέβη για να γίνει αυτοκράτειρα η Θεοδώρα που με την ορθόδοξη πίστη της και το δυναμικό χαρακτήρα της βοήθησε στο θρίαμβο της Ορθοδοξίας και την τακτοποίηση του θέματος των εικόνων. Η Κασσιανή συμμετείχε στην αντίσταση κατά των εικονομάχων και θεωρείται η πλέον επιφανής γυναίκα μελωδός στο Βυζάντιο και πολύ δημοφιλής με ένα και μόνο τροπάριο.

Υπήρξε όμως μία παρεξηγημένη Αγία αφού πολλοί αποδίδουν στην ίδια την Κασσιανή τους στίχους του τροπαρίου ως δήθεν αμαρτωλή με περιπετειώδεις και αμαρτωλούς έρωτες με τον Αυτοκράτορα Θεόφιλο. Τίποτε όμως δεν υπήρξε περισσότερο μεταξύ Κασσιανής και Θεόφιλου. Η Κασσιανή αρνήθηκε την ύλη για το πνεύμα, τα πρόσκαιρα για τα αιώνια, τα φθαρτά για τα άφθαρτα εγκατέλειψε το αρχοντικό της, τον κόσμο και τους δικούς της. Έγινε μοναχή, και ίδρυσε τη Μονή της Κασσίας ή Εικασίας ή Κασσιανής. Στο Μοναστήρι δεν την οδήγησε η αμαρτωλή της ζωή, γιατί ποτέ της δεν υπήρξε αμαρτωλή.

www.plus.google.com

Το Τροπάριο της Κασσιανής είναι ο πιο γνωστός ύμνος της Κασσιανής. Ψάλλεται μόνο μία φορά το χρόνο κατά τη διάρκεια της Μ.Εβδομάδας (στον όρθρο της Μεγάλης Τετάρτης), ο οποίος τελείται το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης.

Τροπάριο της Κασσιανής
“Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή,
τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν,
ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.
Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας,
ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.
Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων,
ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ
κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας,
ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει.
Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας,
ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις
ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν,
κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη.
Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους
τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου;
Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος”.

Τροπάριο της Κασσιανής στη ∆ηµοτική Γλώσσα
(Απόδοση Κωστής Παλαµάς)
«Κύριε,
Η γυναίκα που έπεσε, σε τόσες αµαρτίες, σαν άκουσε, σαν ένοιωσε τη θεϊκή σου
Χάρη σαν µυροφόρας ένδυµα, στα κλάµατα πνιγµένη µύρα προ του θανάτου Σου,
εντάφια σου φέρνει, και ωιµέ, στενάζει, κλαίει και θρηνεί πολλή µε δέρνει νύχτα
ασέληνη και σκοτεινή έρως της αµαρτίας νύχτα που φλέγει και κεντά πόθους
ακολασίας.
∆έξου Χριστέ, τα δάκρυα τα πύρινα που χύνω Συ, που στα σύννεφα τραβάς της
θάλασσας το κύµα.
Γύρισε την συµπόνια Σου, στους στεναγµούς µου,
Συ πώγυρες τους ουρανούς στην θεία γέννησή Σου.
Τα πόδια σου τα άγια, άφησε να φιλήσω και να σκουπίσω άφησε µε τα ξανθά µαλλιά
µου
Τα πόδια, που σαν άκουσε τον κρότο τους
η Εύα το δειλινό µεσ” στην Εδέµ κρύφθηκε από φόβο
Τις τόσες αµαρτίες µου και τη βαθιά Σου κρίση ποιος να µετρήσει ηµπορεί
Χριστέ µου, ψυχοσώστη
Μη µε αφήνεις έρηµη και ταπεινή σου δούλη Σου, όπου έχεις, ως Θεός άπειρη
καλοσύνη».

Πηγές: blogs.sch.gr, olympia.gr