4ο Therapy Planet Festival 

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου

Ομιλία στην  Κατηγορία: Ψυχοθεραπεία – Συμβουλευτική – Προσωπική Ανάπτυξη

 Ψυχικός Δεσμός και ψυχική Ανθεκτικότητα στην σύγχρονη κοινωνικο-οικονομική κρίση:

“Μια Πολυπαραγοντική προσεγγιση για τον ρόλο της Οικογένειας, του Σχολείου και των ενδιάμεσων Κοινωνικών δομών”

Ώρα: 14:15 – 14:55

Ομιλητής: Δρ. Λάμπρος Σ. Σταύρου

Συνοπτική Παρουσίαση:

Στην εισήγηση αυτή γίνεται: α) προσπάθεια διασάφησης των εννοιών ψυχικός δεσμός και ψυχική ανθεκτικότητα, σε σχέση με την εξελικτική συγκρότηση της προσωπικότητας του παιδιού, του εφήβου και του μετέπειτα ενηλίκου, όπως και της διαδραστικής δυναμικής της οικογένειας, του σχολείου και των κοινωνικών δομών. Προσεγγίζονται συνθετικά η εξελικτική δομή του ψυχικού δεσμού ανάμεσα στο παιδί – έφηβο (και τον μετέπειτα ενήλικο) και την οικογένειά του, αλλά και το σχολείο, ως σταθερών σημείων αναφοράς εγκατάστασης της εμπιστοσύνης – ασφάλειας του παιδιού στις δομές αυτές. Απόρροια της σταθερής αυτής εμπιστοσύνης – ασφάλειας αποτελεί η ψυχική ανθεκτικότητα του παιδιού και η συνακόλουθη αποφυγή της εγκατάστασης μίας ψυχικής ευαλωτότητας.
β) προσπάθεια οριοθέτησης και κατανόησης της κοινωνικο-οικονομικής κρίσης (κρίση σημαίνει λύση της συνέχειας των δομών της συμπεριφοράς). Η ευαλωτότητα αυτή δεν πρέπει να αποδίδεται στην κοινωνικο-οικονομική κρίση, ως αποκλειστικό και μόνο γενεσιουργό αίτιο. Η κρίση αυτή αποτελεί τη sine qua non συγκυρία εκδήλωσής της χαμηλής ψυχικής ανθεκτικότητας των ψυχοκοινωνικά ευάλωτων ατόμων. Θεωρούμε ότι ο ανεπαρκής ψυχικός δεσμός κυρίως με την οικογένεια (και συνακόλουθα με το σχολείο και τους κοινωνικούς θεσμούς) αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο και το θερμοκήπιο δημιουργίας της ευαλωτότητας, ως καθοριστικού στοιχείου της προσωπικότητας των ατόμων αυτών. Στη συγκυρία της σύγχρονης οικονομικής κρίσης οι εκφάνσεις της συμπεριφοράς των ευάλωτων ατόμων πρέπει να θεωρούνται ως συμπτώματα ψυχοδυναμικού τύπου. Να σημειωθεί ότι στη συγκυρία της κρίσης το κάθε άτομο, χρησιμοποιώντας τους μηχανισμούς άμυνας του Εγώ διαφοροποιεί τον τρόπο εκδήλωσης των συμπτωμάτων στη συμπεριφορά του ανάλογα με τη δομή του ψυχικού δεσμού και τα περιέχοντα και τα περιεχόμενα της σκέψης του. Με άλλα λόγια η δυσλειτουργία της συμπεριφοράς – συμπτώματα δεν θα εμφανιζόταν στη συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων αυτών εάν η κοινωνικο-οικονομική κρίση δεν είχε επέλθει. Στην περίπτωση αυτή (κρίση) επικαιροποιείται ο ανεπαρκής ψυχικός δεσμός και η συνακόλουθη καχεκτική ψυχική ανθεκτικότητα. Και αυτό επισυμβαίνει διότι η κοινωνικο-οικονομική κρίση αποσταθεροποιεί τα σταθερά σημεία αναφοράς του ατόμου στους κοινωνικούς θεσμούς, το σχολείο και την οικογένεια, δηλαδή στις εγκατεστημένες βεβαιότητες – αναπαραστάσεις του κάθε υποκειμένου παιδιού – εφήβου – ενηλίκου.

Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Δρ. Λάμπρος Σ. Σταύρου είναι Καθηγητής κλινικής ψυχοπαθολογίας – ειδικής αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Πτυχιούχος του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς Ιωαννίνων (το οποίο του παρέσχε «τας τε της ιερατικής και διδασκαλικής παιδεύσεως νενομισμένας προνομίας» και αποτελεί τον πρώτο πυρήνα αναφοράς – συγκρότησης της επιστημονικής προσωπικότητάς του), Πτυχιούχος και Δρ Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Σορβόννης (το οποίο αποτελεί το δεύτερο καθοριστικό πυρήνα αναφοράς – συγκρότησης της επιστημονικής προσωπικότητάς του), ιδρυτής του Εργαστηρίου Ειδικής και Θεραπευτικής Αγωγής (ΕΡ.Ε.Θ.Α.) – Laboratory of Special and Curative Education (LAB. E.SPE.C.) – του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εκδότης του δίγλωσσου (αγγλικά-γαλλικά) περιοδικού με τίτλο Journal of Curative and Intercultural Psychopedagogy, επισκέπτης καθηγητής κλινικής ψυχοπαθολογίας γαλλικών πανεπιστημίων (Σορβόννης, Picardie, Lyon II), μέλος συντακτικών επιτροπών επιστημονικών περιοδικών (European Journal on Mental Disability…), εμπειρογνώμων στο Συμβούλιο της Ευρώπης, εξωτερικός αξιολογητής ερευνητικών προγραμμάτων του Υπουργείου Παιδείας Καναδά (Social Sciences and Humanities Research Council of Canada), επιβλέπων καθηγητής και μέλος επιτροπών κρίσης διδακτορικών και μεταδιδακτορικών διατριβών στην Ελλάδα και στη Γαλλία, επιστημονικός υπεύθυνος ερευνητικών προγραμμάτων, συγγραφέας σχετικών επιστημονικών άρθρων, ψυχομετρικών τεστ (όπως, ενδεικτικά, το ΦΩ.Τ.Α.ΔΥ.Σ.: Φωνολογικό Τεστ Ανίχνευσης Δυσλεξικής Συμπεριφοράς για παιδιά ηλικίας 5-6 ετών, σε συνεργασία με το Δρ. Μιλτιάδη Καρβούνη) και συγγραμμάτων από τις εκδόσεις Άνθρωπος (Ψυχοπαιδαγωγική Αποκλινόντων, Εικόνα του Σώματος και Σωματικό Σχήμα, Βασικές Αρχές της Ψυχοθεραπευτικής Διαδικασίας παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, Διδακτική Μεθοδολογία στην Ειδική Αγωγή…).

Είναι επιστημονικός υπεύθυνος του Ινστιτούτου Θεραπευτικής Ψυχολογίας Ελλάδος (Γ. Παπανδρέου 21, 15773 Αθήνα, τηλ./φαξ 2107789062, 6944252055, pstavrou@otenet.gr), κλινικός ψυχολόγος, καθώς και οικογενειακός θεραπευτής παιδιών, εφήβων και ενηλίκων.

Η ψυχοκοινωνική προσωπικότητά του προσδιορίζεται από την «πυτιά» της Σουλιώτικης καταγωγής της πολύτεκνης γεωργοκτηνοτροφικής οικογένειάς του με συμβολή στη συγκρότηση της «κοινωνίας των πολιτών», σε συνάρτηση με τα ψυχοκοινωνικά βιώματά του στους τόπους αυτούς «στη συγκυρία» της μετεμφυλιακής Ελλάδας.